Het verhaal achter ‘Het Laatste Avondmaal’

Leonardo Da Vinci

Het schilderij van ‘Het Laatste Avondmaal’ van Leonardo Da Vinci is één van de meest iconische schilderijen in de Westerse kunstgeschiedenis. De wandschildering is te zien in Milaan, Italië. De hertog van Milaan gaf Leonardo de opdracht om een schilderij te maken voor het net gerestaureerde klooster van Santa Maria delle Grazie. Leonardo heeft de afbeelding gemaakt rond 1495-1498 en laat het moment van verwarring zien als Jezus aan zijn twaalf discipelen vertelt dat één van hen hem zou verraden.

Het laatste avondmaal van Leonardo Da Vinci, een fresco geschilderd op de muur in Santa Maria delle Grazie, Milaan.
Het Laatste Avondmaal van Leonardo Da Vinci. Een fresco geschilderd op de muur in Santa Maria delle Grazie, Milaan.

Mislukt experiment

Nu mag het dan wel één van de meest bekende schilderijen aller tijden zijn - op het moment van schildering werd het beschouwd als een mislukt experiment. Da Vinci gebruikt een nieuwe schildertechniek op nat pleisterwerk. Op het eerste aangezicht zeer indrukwekkend maar door deze techniek vervaagde langzaam de kleuren. Door de eeuwen heen is de muurschildering dan ook vaak gerestaureerd.

Studie van de karakters

Jarenlang heeft Leonardo Da Vinci eerste alle personages die aan tafel zitten bestudeerd. Er zijn veel proefschetsen bekend van de apostelen.

Achtergrond verhaal

Leonardo Da Vinci schildert het moment dat Jezus met zijn vrienden voor het laatst samen is. Op die avond zal hij worden verraden door één van deze mannen. Het schilderij laat het moment zien waarop Jezus vertelt dat iemand hem zal verraden. Iedereen vraagt zich af wie de verrader zal zijn.

Jezus wast de voeten van de leerlingen

Het verhaal uit de Bijbel laat zien dat Jezus weet wat er zal gaan gebeuren. Twee van de discipelen moeten een kamer klaarmaken voor de speciale maaltijd voor de Paschanacht, oftewel Pesach. Een belangrijke joodse viering waarmee ze hun bevrijding door God van slavernij herdenken.

Op de avond dat Jezus wordt verraden, viert Hij deze speciale avond met zijn vrienden. Aan het begin van de avond wast Hij de voeten van al zijn discipelen. Het is heel symbolisch omdat Hij de leider van de groep is. Hij is de leraar. De rabbijn. Nu wordt hij dienaar.

Het ritueel van het wassen van de voeten

In de dagen voor Goede Vrijdag wordt er in veel kerken een speciaal moment gevierd door het wassen van de voeten. Als beeld van de nederigheid van Jezus Christus, die voor zijn eigen discipelen boog en hun vuile voeten waste.

Paus Franciscus kust de voeten van een gevangene tijdens de viering op Witte Donderdag.
Paus Franciscus kust de voeten van een gevangene tijdens de viering op Witte Donderdag.

De Bijbel vertelt: 'Hij maakte zichzelf klein door de gedaante van een dienstknecht aan te nemen, geboren te worden in de gelijkenis van mensen.' (Filippenzen 2: 7). Ieder mens is geroepen om hetzelfde te doen als Jezus. Om jezelf te vernederen en de ander te eren.

Koningen en keizers in Jezus' tijd waren vaak erg wreed. Slaven moesten hen bedienen. Maar Jezus zegt tegen zijn volgelingen: 'Onder u mag het niet zo zijn. Degene die regeert, moet dienen.' (lees het in de Bijbel). Kun je je voorstellen dat de wereld heel anders is wanneer leiders het voorbeeld van Jezus gaan volgen ?!

Recreations van Het Laatste Avondmaal

Het beroemde werk van Leonardo is een grote inspiratiebron voor veel artiesten, filmmakers, LEGO-bouwers en enthousiaste amateurs. Hier zijn enkele van de zeer creatieve uitvoeringen van het schilderij.

Het laatste avondmaal van Jezus

Waarom is het verhaal van het Laatste Avondmaal zo belangrijk? Op dit schilderij komen veel gebeurtenissen samen. Dit is het laatste moment waarop Jezus samen is met zijn vrienden. Zie het als zijn afscheidsdiner. Zijn laatste woorden.

De laatste woorden van Jezus

Wat zou jij nog tegen je vrienden willen zeggen als je wist dat je ze nooit meer zou zien? Jezus vertelt zoveel en zo diepgaand dat het lang zal duren voordat ze echt zullen begrijpen wat hij bedoelde.

Jezus' laatste opdracht

Dus ... wat waren zijn beroemde laatste woorden dan? Eerlijk gezegd waren die niet zo simpel. 'Een nieuw gebod geef ik u, dat u van elkaar houdt: net zoals ik van u heb gehouden, moet u ook van elkaar houden. Hierdoor zullen alle mensen weten dat u mijn discipelen bent, als u liefde voor elkaar hebt.' (Johannes 13: 34-35) De woorden zelf zijn niet moeilijk te begrijpen maar zijn woorden in praktijk brengen wel. De laatste wens van Jezus betekent dat we moeten liefhebben, ook als ons dat alles kost. Want Jezus heeft alles gegeven omdat hij ons liefheeft.

Schets van Rembrandt van Het Laatste Avondmaal
Schets van Rembrandt van Het Laatste Avondmaal

Geloof ook in Jezus

“Laat uw hart niet verontrust zijn. Geloof in God; geloof ook in mij. In het huis van mijn vader zijn veel kamers. Als dat niet zo was, had ik je dan verteld dat ik een plek voor je ga voorbereiden?” (Johannes 14: 1-2)

Jezus praat op een intieme en persoonlijke manier met zijn vrienden. Hij praat anders met hen dan dat hij doet als hij preekt voor grote groepen. Zijn vrienden beginnen het een beetje te begrijpen. Filippus, één van zijn vrienden, vraagt aan Jezus: “Beschrijf God eens voor ons.” Het antwoord van Jezus: “Wie mij heeft gezien, heeft de Vader gezien.” Dit is ontzettend belangrijk om te onthouden. Ook voor nu. Want soms kun je verlangen naar de Hemel, verlangen om God te zien. Kijk dan naar Jezus. Want in Hem zul je God zien.

Ontdek nog meer over Jezus door dagelijks een bemoediging in je mail te ontvangen; meld je daarvoor hier aan.

Hoe kan je Jezus dan zien?

Om eerlijk te zijn - dat is een mysterie dat je alleen zult begrijpen door te beginnen te volgen, te vertrouwen, te geloven. Het is gewoon geen wetenschap. Geen vorm van logica. Het is geloof. En geloof functioneert in het diepere niveau van onze ziel, van onze geest. Aan de andere kant is het ook gewoon het dagelijks leven.

Tegenover het schilderij van Het Laatste Avondmaal vind je het schilderij van de kruisiging, door Giovanni Donato da Montorfano, een andere schilder.
Tegenover het schilderij van Het Laatste Avondmaal hang dit kunstwerk over de kruisiging. Geschilderd door Giovanni Donato da Montorfano.

Waar is Jezus?

In het evangelie van Mattheüs staat een lange toespraak van Jezus opgeschreven. Hier praat Jezus over een Dag des Oordeels. Klinkt moeilijk, toch? Maar neem even de tijd om te begrijpen waar het allemaal om draait.

Kort samengevat: er komt een laatste Dag des Oordeels. Twee groepen worden bij de Koning geroepen. Eén groep heeft het goed gedaan. De andere groep niet. Maar wat is verschil dan? Geloofde ze beter, meer of deden ze iets speciaals?

Eigenlijk deed de eerste groep iets heel gewoons. Ze gaven voedsel aan de hongerigen. Dorstigen gaven ze wat te drinken. De vreemdeling werd verwelkomd. De naakte werd gekleed. Ze bezochten de zieken en de gevangenen. De koning zei: “Dit heb je voor mij gedaan.” Wat bijzonder. Ze dachten dat ze mensen hielpen maar in feite hielpen ze God. “Voorwaar, ik zeg u, wat u ook deed voor een van de minste van deze broers en zussen van mij, u deed het voor mij.”

Groep twee was helemaal niet bezig met de mensen die hulp nodig hadden. Ze waren bezig met zichzelf. Daarom zullen wij geen deel uitmaken van het nieuwe koninkrijk!

Beroemde werken van Leonardo Da Vinci

Snap jij het?

In deze toespraak vertelt Jezus iets over een nieuwe koning. Uiteindelijk maakt het niet uit of je de koning zelf zag of niet. Beide groepen herkennen hem niet. De koning identificeert zich met de behoeftigen, de zwakken, met het lijden. Als je voor hen zorgt dan zorg je voor de koning. Heb je oog voor hen dan heb je oog voor de koning. Dit is een hele andere manier van denken. Een andere realiteit. Jezus wil ons laten leven in zijn realiteit. Al vanaf het begin was Jezus al niet te vinden in paleizen en kastelen. Hij wordt geboren in een gewoon arm gezin en sterft uiteindelijk een onrechtvaardige dood. Jezus verkiest geen luxe en kiest voor nederigheid en dienen.

Vandaag de dag

Er is niets veranderd. Ook vandaag zul je Jezus niet vinden in hogere kringen of in luxe. Je vindt hem juist waar gebrokenheid is. Op de plekken waar het donker is. Hij is als een kleine lichtstraal in de duisternis. Als je hem zoekt, dan zul je hem vinden.

Na het Laatste Avondmaal
De artiest van dit kunstwerk is onbekend. Het stelt zich de situatie voor nadat het Laatste Avondmaal voorbij is en Jezus en zijn vrienden het gebouw verlaten hebben.

De dood van Jezus

Na het laatste avondmaal vertrekken Jezus en zijn vrienden. Het verhaal eindigt echter niet hier. In deze laatste nacht wordt Jezus verraden door zijn vriend Judas. Alle anderen vluchten en laten hem in de steek. Jezus staat een meedogenloze dood te wachten. De mensen haten Jezus zoveel dat ze zijn dood eisen. Jezus, die vergeving en vrede predikt, moet sterven. Maar het verhaal eindigt niet hier. Een paar dagen na zijn dood, zet Jezus pas echt de wereld op zijn kop. Ontdek wat er gebeurt tijdens Pasen.

Meer over Jezus

Er valt nog zoveel meer te zeggen over deze Jezus. Je hoeft zelfs geen christen te zijn om je te laten inspireren door hem. Als de wereld zich door hem zou laten inspireren zou er zoveel meer hoop, liefde en schoonheid zijn. Wanneer mensen hem zouden volgen en vertrouwen zou de wereld heel anders eruit zien.

Wil je meer weten? Neem de tijd om op zoek te gaan. Begin een spirituele reis en je zult meer ontdekken dan jij je nu kunt voorstellen.

In deze online cursus "Waarom Jezus?" ontdek je meer over wie Jezus was. Maar ook welke betekenis hij vandaag de dag nog steeds heeft voor de wereld. En voor jou persoonlijk.

Zullen we doorpraten?

Enable javascript in your browser if this form does not load.

Lunch op een wolkenkrabber

Nog eentje om het af te leren. Er zijn tientallen versies te vinden van Het Laatste Avondmaal van Da Vinci. Dit is een combinatie van de beroemde foto 'Lunch bovenop een wolkenkrabber' (gemaakt in 1932) en het schilderij van Da Vinci.

Ontbijt in de lucht & Het laatste Avondmaal

PS: dit is dan echt het einde. Sorry.