Uit mijn telefoon klinkt een afwijkend geluidje. Anders dan ik gewend ben. Nieuwsgierig pak ik mijn telefoon. “Uw gemiddelde schermtijd vorige week was 2 uur en 38 minuten per dag.”
Wow. Zoveel?!
Ik laat dat aantal even bezinken. Van de 16 uur dat ik gemiddeld wakker ben op een dag, heb ik dus 15% op mijn telefoon gezeten. Wat veel!
En ook nogal bizar. Want in mijn hoofd heb ik het druk. Verzand ik in de taken die ik nog moet doen. Ben ik er niet bij met mijn aandacht. En ik heb eigenlijk geen overzicht. Maar hoe zit dat dan met die telefoon? Want blijkbaar had ik wel tijd om deze week bijna 16 uur op mijn telefoon door te brengen? Daar was ik me helemaal niet van bewust!
Het is hoog tijd voor verandering.
Tijd om bewuster met mijn tijd om te gaan.
Maar waar moet ik beginnen?
Mindfulness
Ik pak mijn telefoon erbij. Ja hoor, daar ga ik alweer. Maar ik ben wel benieuwd hoe anderen hiermee omgaan. Ik zoek op #rust en #digitaldetox en kom op Insta kom ik iets tegen over mindfulness. Mmm, is dat misschien iets voor mij?
Op Wikipedia lees ik: “Mindfulness is een aandachtstraining, waarmee een houding van alertheid getraind wordt. Beoefenaars leren om de aandacht te vestigen op het moment, aan alles wat zich aan hen voordoet. Dit kan van het lichaam, emoties of gedachten zijn, maar ook zintuigelijke ervaringen door de omgeving.”
Wat is mindfulness?
Mindfulness. Wikipedia noemt het een aandachtstraining, anderen spreken meer van een levenshouding. Een levenshouding waarin je focust op het accepteren van onvermijdelijke negatieve en positieve ervaringen. Daarin ben je je op een niet-reactieve manier bewust van de fysieke en geestelijke sensaties en situaties van het moment. Voor veel mensen bestaat mindfulness uit meditatie en yoga.
“Niet-reactief?” denk ik bij mezelf. Oei, daar gaat het bij mij al mis. Niet reageren op al die geluidjes, notificaties en impulsen van alleen al mijn telefoon… Er staat me wat te doen!
Wat is het doel van mindfulness?
Het doel van mindfulness is om de werkelijkheid te aanvaarden en bewust aandacht te geven aan jezelf en alles om je heen. Echt te leven in het moment.
Oke, dat klinkt best goed. Maar waar komt die behoefte aan mindfulness vandaan? Waar komt mindfulness überhaupt vandaan?
Waar komt (die behoefte aan) mindfulness vandaan?
Mindfulness is niet iets nieuws. Het fenomeen vindt zijn oorsprong in het boeddhisme en is al zo’n 2.500 jaar oud. Toch lijkt het relevanter dan ooit. De wereld verandert in een razend tempo, onze mogelijkheden zijn eindeloos. Het goede leven ligt binnen handbereik.
Maar tegelijkertijd (of misschien wel daarom) kampen meer mensen dan ooit met psychische problemen. Ook in mijn omgeving zie ik veel mensen die gebukt gaan onder spanning, angst en somberheid. Geen wonder dat een levenshouding van rust, verwondering, ontspanning, aandacht, liefde en kalmte de moeite waard wordt! Toch?
Boeddhisme: religie of levenswijze?
Niks mis mee, met zo’n levenshouding. Hoewel ik me afvraag of het reduceren van mindfulness tot een levenshouding wel helemaal terecht is. Mindfulness komt uit het boeddhisme en boeddhisme is toch een religie? Dat kun je toch niet reduceren tot een levenswijze?
“Nee,” denk je misschien wel, “Het boeddhisme kent geen god, dus is het ook geen religie.” Klopt, maar als je religie ziet als een vorm van zingeving of spiritualiteit, dan is het boeddhisme wel zeker een religie. Zo biedt het boeddhisme antwoorden op de diepste levensvragen van de mens: een visie op de sterfelijkheid van de mens en het lijden in de wereld. Dus er is wel degelijk sprake van een geloofsleer!
Mindfulness ook in christendom
En het boeddhisme is niet de enige religie waarin de principes van mindfulness een rol spelen. Volgens Philip Troost, schrijver van het boek ‘Mindful met Jezus’, staan er in de Bijbel al veel mindfulness principes. Hij is ervan overtuigd dat mindfulness geen uitvinding is van boeddhisten, maar van God zelf. Het christelijke scheppingsverhaal is hier een mooi voorbeeld van:
Mindfulness in de Bijbel
We zijn in Nederland gewend aan een tekstcultuur. We lezen van voor naar achter de tekst letterlijk. Dat maakt dat veel teksten uit de Bijbel ons vreemd in de oren klinken. Neem bijvoorbeeld het scheppingsverhaal. Als we de tekst letterlijk lezen is deze met de wetenschap van nu allang achterhaald.
Rust centraal in het christelijke scheppingsverhaal
Maar als je de tekst plaatst in de context van de tijd en cultuur waarin het geschreven is, zie je iets heel anders. De schrijver van Genesis maakt gebruikt van een menorastructuur (genaamd naar de zevenarmige kandelaar).
De armen van de kandelaar spiegelen elkaar. Op dag 1 wordt het licht gemaakt, op dag 4 de lichtdragers (de zon en de maan). Op dag 2 wordt het water en de lucht van elkaar gescheiden, op dag 5 worden de dieren van het water en de lucht gemaakt. Dan volgt op dag 3 het land en de planten, op dag 6 de landdieren en de mens. En in het midden van de menora staat de zevende dag: de dag waarop God rust. In het hart van de hele schepping(sverhaal) staat de rust.
Bovendien staat aan het einde van (bijna) elke dag: ‘En God zag dat het goed was.’ Zien dat iets goed is, kan alleen als je de tijd neemt om naar je werk te kijken, te reflecteren, stil te staan. Die christelijke God is niet een God die doorraast, maar die de tijd neemt voor Zijn schepping. In alle rust.
Mindfulness en het leven van Jezus Christus
Ook in het leven van Jezus Christus zie je veel mindfulness principes terug, als het gaat om opmerkzaamheid, aandacht en rust. Sterker nog: vrede, rust, liefde en genade zijn kernbegrippen in de Bijbel. In het Nieuwe Testament lezen we verschillende keren over hoe Jezus rust wist te creëren te midden van allerlei hectiek:
Rust in een mensenmassa
Wanneer Jezus voor een publiek van meer dan 5.000 mensen spreekt, is het al laat. Zijn vrienden opperen dat Jezus de menigte naar huis stuurt om te eten. Dan zegt Jezus: “Geven jullie hen maar te eten”. Paniek! Want hoe kun je in korte tijd voor zoveel eten zorgen? Dan vraagt Jezus: “Hoeveel broden hebt u?” Er bleken slechts vijf broden en twee vissen te zijn. Jezus droeg iedereen op om te laten gaan zitten. Hij nam de vijf broden en de twee vissen, keek omhoog naar de hemel en zegende ze. Toen brak Hij de broden in stukken. Die gaf Hij aan de leerlingen om uit te delen. Ook de twee vissen verdeelde Hij over al de mensen. En de mensen aten tot ze genoeg hadden. Lees het verhaal na in Markus 6: 38-42.
Rust tijdens een storm
Op een dag is Jezus met zijn vrienden op een boot. Ineens begint het te stormen. De golven slaan in de boot en de boot loopt vol met water. Jezus ligt achter in de boot te slapen. Zijn vrienden maken Hem wakker en roepen: “Meester! Kan het U dan niets schelen dat we zinken?” Dan staat Jezus op en zei streng tegen de wind en het meer: “Zwijg! Wees stil!” En de wind ging liggen en het water werd helemaal rustig. Toen zei Hij tegen hen: “Waarom waren jullie zo bang? Waarom hebben jullie geen geloof?” Het verhaal kun je lezen in Markus 4: 38-41.
Wat de situatie ook is, ook uit het leven van Jezus mogen we leren over rust. Rust in onze stormen, rust temidden van wat er zich om ons heen afspeelt. Jezus leert ons hoe wij ook die rust kunnen vinden. Het christendom leert dat in welke storm je je ook bevindt, je naar God mag kijken en erop vertrouwen dat Hij rust geeft in jouw chaos.
Mindful aan de slag
Uit mijn telefoon klinkt een afwijkend geluidje. Anders dan ik gewend ben. Nieuwsgierig pak ik mijn telefoon. Een bericht van de Bijbel app YouVersion.
“Kom tot Mij, als moe bent en belast. Ik zal je rust geven.”
Het is tijd voor rust.
En nu jij
Kijk eens met een kritisch oog naar de drukte in jouw leven. Maak jij ruimte om tot rust te komen? Waar ervaar jij vrede, echte innerlijke vrede?
Mindfulness: boeddhistisch of christelijk of niks. Al eeuwenlang weerklinkt de uitnodiging tot rust. Innerlijke vrede. Het is een uitnodiging van God aan jou: Hij rijkt jou Zijn hand. Je mag tot rust komen bij Hem. Probeer het maar.
Hulp nodig? Stuur ons hier een gebedsverzoek of hier jouw vraag of verhaal.
