Hemelvaart | Jezus neemt afscheid

Afscheid nemen bestaat niet

Hemelvaart is een bijzondere feestdag. Voor christenen het moment om stil te staan bij het moment dat Jezus teruggaat naar de hemel. Hij neemt afscheid van zijn vrienden (ook wel discipelen genoemd). Zijn werk op aarde zit erop en hij gaat terug naar God. Hij doet een hoopvolle en ietwat cryptische belofte – ik ga wel weg maar verlaat je niet. Maar tegelijkertijd is het, laten we eerlijk zijn, een beetje een gek verhaal. Wat gebeurt er nou op Hemelvaart en waarom is dit zo belangrijk voor christenen? 

Wat is Hemelvaart? 

Hemelvaart is een christelijke feestdag waarop wordt gevierd dat Jezus teruggaat naar de hemel. De laatste momenten dat Jezus als mens op aarde rondwandelt. De laatste woorden die hij direct tot zijn vrienden spreekt. 

Terugblik

Jezus en zijn vrienden hebben veel met elkaar meegemaakt. Lange tijd trekken ze samen rond in Israël. Ze hebben gezien hoe Jezus overal preekte, wonderen deed en zieken genas. Zijn vrienden waren erbij toen Jezus als een koning werd onthaald in Jeruzalem, op Palmzondag. Hoe hij de boel op stelten zette in de tempel. Hoe hij vurig sprak over gerechtigheid en vergeving. Op Witte Donderdag aten ze samen het laatste avondmaal. Vol afgrijzen zagen ze hoe Jezus werd opgepakt, gemarkteld en onschuldig werd veroordeeld. Ze waren getuige van de gruwelijke kruisdood van Jezus op Goede Vrijdag en kregen de verrassing van hun leven toen ze erachter kwamen dat hij drie dagen later met Pasen was opgestaan uit de dood. Nu zijn we 40 dagen verder en wandelen Jezus en zijn vrienden op de Olijfberg in Jeruzalem.

Afscheidswoorden

Jezus heeft in de afgelopen weken veel met zijn vrienden gesproken over het Koninkrijk van God. Helemaal begrijpen doen ze het niet. Ze denken en hopen misschien ook wel, dat Jezus hen zal bevrijden van de Romeinse onderdrukking. Tijdens hun laatste wandeling vragen ze weer aan Jezus: gaat u er nu voor zorgen dat Israël weer een vrij land wordt? Jezus antwoordt dat ze dit niet hoeven te weten omdat het in Gods hand is. Dat het Koninkrijk van God veel verder gaat dan alleen maar het land Israël en de joden.
Hij praat ze moed in en moedigt ze aan om de hele wereld te vertellen wat ze van Jezus hebben gezien en gehoord. 

Jezus doet hen een bijzondere belofte. Ik ga wel weg maar verlaat jullie niet. Hij belooft dat snel de Heilige Geest zal komen. Dat klinkt heel spooky, maar betekent eigenlijk gewoon dat God zelf in het hart van mensen wil zijn. Ons van binnenuit wil aanvuren om te leven, om lief te hebben en zijn koninkrijk handen en voeten te geven in deze wereld. Zijn vrienden moeten nog wel 10 dagen – wachten op Pinksteren. 

Engelen

Na zijn laatste woorden, verdwijnt Jezus in een grote wolk. Zijn vrienden zien hem niet letterlijk in de lucht zweven zoals je soms op plaatjes ziet. Hij is ineens verdwenen. Ze zijn verbijsterd. Wat is dit nu weer? Dan komen er twee engelen die hen uitleggen wat er is gebeurd. Jezus is terug naar de hemel en op een dag zal hij ook weer terugkomen. In de Bijbel staat dat ze terug naar huis wandelen en de komende 10 dagen veel praten en bidden en vooral wachten op wat nog komen gaat.  

Betekenis Hemelvaart

Je vraagt je misschien af: Waarom is deze dag dan zo belangrijk voor christenen? Hiervoor moet je kijken naar de betekenis van Hemelvaart. Dat Jezus terug is gegaan naar de hemel, betekent heel simpel dat hij niet langer mens is. Als mens kon hij maar op één plek tegelijk zijn. Gebonden aan een plaats en tijd. Als Jezus nu in de hemel is, kan hij er voor iedereen zijn, voor altijd. De Hemelvaart is ook het moment waarop het leven van Jezus op deze wereld full circle komt. Vanuit de hemel werd hij gezonden naar de aarde en nu keert hij weer terug. De hemel is de plek waar Jezus hoort te zijn.
Sommige christenen zien Hemelvaart ook als dé grote feestdag voor Jezus zelf. Na een bewogen leven op aarde, kwam Jezus eindelijk weer thuis. De Bijbel beschrijft hoe Jezus ging zitten aan de rechterhand van God – een ereplaats. Vader en zoon herenigd. Dit zal voor Jezus zelf ongetwijfeld een bijzonder moment geweest zijn. 

Is het verhaal van Hemelvaart echt gebeurd? 

Laten we eerlijk zijn – Hemelvaart is toch een gek verhaal. Jezus die verdwijnt in de wolken en zo terug naar de hemel gaat. Historische bewijzen zijn er dan ook niet dat dit verhaal echt gebeurd is. Ook onder christenen wordt verschillend gedacht over Hemelvaart. Is het echt een fysieke gebeurtenis geweest of meer een metaforische? 

Feit is wel dat alle vrienden vasthouden aan het verhaal dat Jezus is teruggegaan naar de hemel. En niet als overleden ziel, maar als levend wezen. Hun boodschap was en is nog steeds: Jezus leeft! Allen geloofden ze hier heilig in en hebben ze dit volgehouden, ook al betekende dit voor velen een gruwelijke dood. 

Verder is Jezus’ lichaam nooit gevonden en is de schrijver Lukas niet gecorrigeerd in zijn verslaglegging door de toen nog levende ooggetuigen. 

Twijfels of Jezus überhaupt wel heeft bestaan? Dat is eigenlijk niet nodig. Lees hier hoe (ook niet-christelijke) historici het bestaan van Jezus bevestigen. 

Wanneer is het Hemelvaart? 

Hemelvaart valt elk jaar op een donderdag, precies 40 dagen na Pasen en 10 dagen voor Pinksteren. De komende jaren wordt Hemelvaart gevierd op 13 mei 2021, 26 mei 2022 en 18 mei 2023. Nederland is één van de weinige landen waar Hemelvaart een officiële vrije dag is. De kerk heeft lang veel invloed gehad op de Nederlandse samenleving en ook nu dat veel minder is, wil lang niet iedereen tornen aan de christelijke tradities. Afschaffen stuit op veel politiek en maatschappelijk verzet. Voorlopig kun je dus nog lekker genieten deze vrije dag. 

Wezenzondag

De zondag na Hemelvaart wordt ook wel de ‘Wezenzondag’ genoemd. Omdat de vrienden van Jezus als ‘wees’ achterbleven. Hun grote leider was weg – wat nu? Deze zondag staat in het teken van geduld en vertrouwen. Jezus had beloofd hen niet alleen te laten, maar de vrienden voelden zich tot alleen en verlaten. Ze moesten 10 dagen wachten. Met Pinksteren vielen de puzzelstukjes in elkaar, maar dat wisten zij toen nog niet. In het leven moeten we soms lang wachten op antwoord of een doorbraak. Herkenbaar? Deze zondag laat zien dat we God altijd kunnen vertrouwen – ook als we er geen bal van snappen. 

Hoe kan ik Hemelvaart vieren? 

Je kunt op Hemelvaart vaak naar een kerkdienst. Al staan sommige kerken pas op de zondag stil bij Hemelvaart. Echt specifieke tradities heeft Hemelvaart eigenlijk niet. Als je stil wilt staan bij deze christelijke feestdag kun je:

Wat nu? 

Hemelvaart is een dag van verwondering en afwachten. Een afscheid en tegelijkertijd een nieuw begin. Een wonderlijke gebeurtenis, maar ook een dag met vraagtekens. Wat nu? Zoals de vrienden van Jezus moeten wachten, heb jij misschien ook wel eens het gevoel dat je moet wachten. Of heb je afscheid moeten nemen van iets of iemand en heb je geen idee meer: wat nu? Bij Jezus is het nooit einde verhaal. Zelfs niet als hij afscheid neemt. Het verhaal gaat verder met Pinksteren.