Ineens staan ze oog in oog. Corrie ten Boom en de kampbewaarder. Corrie heeft net een toespraak gehouden over het thema vergeving. Terwijl de mensen vertrekken, komt hij juist naar voren gelopen. Dan ziet Corrie wie deze man is. Deze man is mede-verantwoordelijk voor de dood van haar zus. Hij steekt zijn hand naar haar uit: “Wat een mooie boodschap, fräulein.” Corrie bevriest. Wat nu?
Hoe kon Corrie ten Boom vergeven?
We gaan even terug in de tijd. Corrie ten Boom en haar familie wonen in Haarlem. Haar vader Casper heeft een horlogewinkel in hartje Haarlem en Corrie wordt de eerste gediplomeerde vrouwelijke horlogemaker van Nederland. Als de 2de Wereldoorlog uitbreekt, wordt hun huis boven de horlogewinkel een doorgangshuis. Een tijdelijke opvang voor joden en mensen uit het verzet. Meer dan 800 mensen vinden tijdelijk een plek in hun huis. In de slaapkamer van Corrie wordt een extra muur geplaatst en zo wordt een kleine schuilplaats gecreëerd. En dat is niet zonder gevaar. De familie ten Boom zal een hoge prijs betalen.
Bekijk hier de schuilplaats
De schuilplaats zat verstopt in de slaapkamer van Corrie ten Boom. Er was een extra muur ingemetseld en daarachter konden max 8 personen staan. De ingang was via een luikje onderin de linnenkast. Er werd vaak geoefend. Bij gevaar moesten de onderduikers binnen 70 seconden in de schuilplaats zijn.
Verraden
Je raadt het misschien al. De familie wordt verraden. Op 28 februari 1944 staat Jan Vogel voor de deur. Hij vraagt Corrie om hulp. Zijn vrouw zou gearresteerd zijn nadat ze joden hadden verborgen. Zou Corrie wat geld hebben om de politie om te kopen? Ondanks dat Corrie het niet helemaal vertrouwt, zegt ze toe en vraagt hem om een half uur later terug te komen. Jan Vogel komt terug. Maar dit keer met versterking. Het hele huis wordt overhoop gehaald. Er zit maar liefst zes mensen in de kleine schuilplaats verstopt. Wonderlijk genoeg worden ze na uren zoeken niet gevonden. Wel vinden ze ergens een stapeltje voedselbonnen – veel meer dan waar de familie recht op zou hebben. De familie wordt opgepakt. Corrie, haar zus Betsie en vader Casper.
Concentratiekamp
Vader Casper overlijdt al snel in gevangenschap. Corrie ten Boom ontvangt nog wel een brief. Achter de postzegel staat een geheime boodschap. “Alle horloges zijn veilig.” Oftewel – alle onderduikers zijn veilig. Zij worden na 2,5 dag bevrijd uit de schuilplaats. Corrie en Betsie belanden uiteindelijk in concentratiekamp Ravensbrück. Ze worden verschrikkelijk behandeld. Het is op deze verschrikkelijke plek in Duitsland waar ze de kampbewaarder ontmoet. Hij staat in haar geheugen gegrift. Nu de man weer voor haar staat, komen de herinneringen terug: de stapel met jurken op de grond, naakt langs de kampbewaarders lopen en het gezicht van de zwaar vermagerde Betsie. Haar geliefde zus overleeft het kamp niet en sterft op 16 december 1944. Een paar dagen later wordt Corrie door een administratieve fout per ongeluk vrijgelaten.
Reis van vergeving
En dan begint de reis van vergeving. Het christelijke geloof heeft een hele belangrijke rol gespeeld in het leven van Corrie. Thuis lazen ze dagelijkse de Bijbel, werd er veel gezongen en gepraat over Jezus. Hun liefde voor God en het joodse volk was de reden dat ze hun leven waagden om anderen te redden. Jezus’ uitspraken over vergeving kende ze uit haar hoofd. Na de oorlog reist Corrie de wereld over met haar boodschap van vergeving, behalve naar Duitsland. Daar wil ze niet heen. Maar dan wordt ze zelf op de proef gesteld. Want praten over vergeving is makkelijker dan zelf vergeven. Ze krijgt een uitnodiging om te spreken in een kerk in Duitsland.
Zo zijn we weer terug in dat kleine kerkje in Duitsland. De kampbewaarder staat voor Corrie. Corrie herkent hem maar hij herinnert haar zich niet eens. “Ik ben na de oorlog christen geworden. Uw boodschap over vergeving heeft mij zeer geraakt. U vertelde over kamp Ravensbrück. Daar ben ik kampbewaarder geweest. Ik heb altijd aan iemand persoonlijk vergeving willen vragen dus ik vraag aan u: wilt u mij vergeven?”
Kan Corrie ten Boom vergeven?
“Het voelt alsof mijn bloed bevriest,” vertelt Corrie ten Boom later. “Daar staat ineens een man voor mij, mede-verantwoordelijk voor de langzame gruwelijke dood van mijn lieve Betsie en hij durft mij om vergeving te vragen. Al die mooie preken over vergeving maar nu moet ik zelf vergeven. En ik kan het niet.” De man steekt zijn hand naar Corrie uit maar ze wil de hand niet pakken.
“Vergeving is geen emotie. Het is een handeling van de wil.”
“Ik bid zachtjes tot Jezus. Ik wil dit niet! U moet me helpen. Dan realiseer ik mij: ‘Vergeving is geen emotie. Het is een handeling van de wil.’ Het gevoel is er niet maar ik kan wel mijn hand bewegen. Bijna mechanisch leg ik mijn hand in de zijne. En dan gebeurt er iets bijzonders.”
“Ik voel ineens een warme golf door mijn lijf. Vanuit mijn schouder, door mijn arm, naar onze handen. Ik moet huilen: “Ik vergeef je broeder, met heel mijn hart.” Daar stonden we dan. De kampbewaarder en de gevange. Lang hebben we elkaars hand vastgehouden. En nog nooit heb ik de liefde van God zo diep ervaren. En zo werd ik zelf ook vrijgezet.”
“Vergeving is de gevangene vrijlaten alleen om erachter te komen dat ik de gevangene was.”
Doorleefd
Deze doorleefde boodschap van vergeving deelt ze over de hele wereld. Als spreekster en als schrijfster van vele boeken als De Schuilplaats (later ook verfilmd in The Hiding Place) en Zwerfster voor God. Om echt te kunnen vergeven, hebben we God nodig. Ze kan in korte quotes een krachtige boodschap delen zoals: “Er is geen put zo diep, dat Gods genade niet nóg dieper is.” Haar uitspraken zijn vaak gebaseerd op uitspraken van Jezus of Bijbelgedeeltes over vergeving.
“Er is geen put zo diep, dat Gods genade niet nóg dieper is.”
Maar Corrie is ook eerlijk. Vergeven blijft moeilijk. Vergeven is niet één moment maar vaak keer op keer een keuze die je maakt. Niet alleen de oorlog maar ook als vrienden je pijn doen. Ze deelt ook het ding-dong voorbeeld dat ze eens hoorde van een priester.
“Stel je eens een klokkentoren voor. Als iemand je verdriet doet, dan hoor je de bel gaan. Ding/ dong. Ding/ dong. En vaak blijven we lang trekken aan het touw zodat we de bel blijven horen. Pas als we het touw loslaten, zal de bel stoppen. Maar het is ook zo dat als we het touw loslaten dat de bel nog niet gelijk stopt. Die blijft nog wel even gonzen. Tot we de laatste dong horen. Zo is het ook met vergeven. Zolang we aan het touw blijven trekken, zal de pijn voelbaar blijven. Als we vergeven, moet we loslaten. Dat betekent niet gelijk dat de pijn over is, maar het zal op een gegeven moment wel verstillen.”
Bezoek het Corrie ten Boomhuis
Wist je dat je het huis van de familie ten Boom nog altijd kan bezoeken? Bevlogen gidsen geven je een rondleiding door het Corrie ten Boomhuis en je krijgt de kleine schuilplaats te zien. Per jaar komen er meer dan 30.000 bezoekers van over de hele wereld. Door de corona crisis leek het er even op dat de deuren voorgoed moesten sluiten. Geen bezoekers zijn nul inkomsten, maar wel de vaste lasten. Na slechts één oproep stroomde het geld binnen en is het museum voorlopig veilig. Zo wordt het verhaal van Corrie ten Boom over vergeving nog dagelijks doorgegeven.
Wat vind jij van de boodschap van Corrie ten Boom over vergeven? Je kunt via het contactformulier doorpraten met onze e-coaches of jouw verhaal delen.
