“Vergeven is jezelf bevrijden”

Desmond Tutu over vergeving

Als klein jongetje zag hij hoe zijn moeder werd mishandeld door zijn vader. “Als ik mijn ogen dicht doe, dan ruik ik nog de alcohol en zie ik nog de angst in de ogen van mijn moeder.” Als je Desmond Tutu over vergeving hoort praten dan hoor je een doorleefde man. Niet alleen met mooie woorden, maar gesproken vanuit eigen ervaring. Desmond Tutu was de eerste zwarte bisschop in de Anglicaanse kerk en ontving in 1984 de Nobelprijs voor de Vrede voor zijn inspanningen tegen de apartheid in Zuid Afrika.

Het geweld in huis heeft diepe impact op hem. Als kind kon hij weinig doen. “Als ik eraan terug denk, dan voel ik een woede opkomen en zou ik mijn vader net zoveel pijn willen doen als hij mijn lieve moeder heeft gedaan.” De worsteling om te vergeven is voor Desmond Tutu dus heel persoonlijk. “Ik zou zo graag nog een keer met hem praten. Om te vertellen hoeveel pijn mij heeft gedaan door mijn moeder te mishandelen. Maar ik zou ook de dingen delen die hij wel goed heeft gedaan. En ik zou hem willen vertellen dat ik hem heb vergeven. Niet omdat het goed te praten is wat hij heeft gedaan, maar omdat ik daarmee mezelf van mijn verleden bevrijdt.”

Jezelf bevrijden

“Zo kijk ik naar vergeving. Als iets wat je vooral voor jezelf doet. Niet om de ander te helpen maar om mezelf te helpen. Anders zou ik voor altijd gevangen blijven in mijn woede.” Desmond Tutu legt uit dat je niet zomaar je boosheid en woede terzijde hoeft te schuiven. “Deze emoties horen bij de mens. Je moet niet jezelf haten omdat je anderen niet kan vergeven. Juist die haat laat zien hoe diep de liefde zit voor diegene die onrecht is aangedaan.”

“Het probleem is alleen als we blijven hangen in de haat, dat het ons overneemt. We worden dan gevangen en blijven slachtoffer en zo ook voor altijd verbonden aan de dader. Door te vergeven doe je afstand van je recht om wraak te nemen. Doordat je bent misbruikt of pijn hebt geleden, heb je het recht gekregen om de ander terug te pakken. Door te vergeven geef je als het ware je rechten op. Maar je krijgt er vrijheid voor terug.”

Moet de ander om vergeving vragen?

“Dat zou natuurlijk wel het makkelijkst zijn. Helaas gebeurt dat vaak niet. Maar dit is vooral voor de dader spijtig. Ik zie het zo: als je iemand vergeeft laat je een licht schijnen, maar zolang iemand zijn gordijnen niet open doet om die vergeving te ontvangen, zal het bij hem altijd donker blijven.”

Ik kan niet vergeven…

“Als mens zijn we denk ik ook niet in staat om oprecht te vergeven. Er zal altijd een deel in ons zijn dat blijft worstelen. En sommige dingen zijn bijna niet te vergeven: genocide, discriminatie, misbruik, moord… Bijna onmogelijk. Maar ik geloof in een God die zegt: “Ik vergeef je AL je zonde.” Zelfs als Jezus sterft aan het kruis, biedt hij de moordenaars naast hem vergeving aan. God legt de lat hoog. Wij mogen vergeven omdat wij zelf zijn vergeven. En eerlijk is eerlijk, dat blijft moeilijk maar met God niet onmogelijk.”

Credits

Onder andere The Guardian en foto van Brian Moody